KANATLI SAĞLIK BLOĞU
TAVUKLARDA BİT – GECE BİTİ
TAVUKLARDA BİT – GECE BİTİ ( KIRMIZI BİT )
Dış parazitler hayvanın üzerinde ya da derisinin içinde yaşar. Bazılarını görebilirsiniz bazılarını ise göremezsiniz. Hayvanlara zarar veren dış parazitler arasında çeşitli uyuz böceklerini, keneleri, kan emen sinekleri, bit, pire ve tahtakurularını sayabiliriz.
Hayvan yetiştiriciliği ve bakımı açısından önem taşıyan dış parazitler sürekli kan emerek, deri hastalıkları oluşturarak, tedirginlik ve strese neden olarak zararlı etkilerini sürdürür. Ayrıca toksikoza neden olmakta, felç yapmakta, sıtma, piroplazmoz gibi hastalıklara neden olan protozoonları nakletmekte, ayrıca viral ve bakteriyel kökenli hastalıkların etkenlerini de taşımaktadır.
DIŞ PARAZİT NE GİBİ SORUNLARA YOL AÇAR?
Genel olarak sürüde yem tüketiminde bir artış ve yumurta veriminde düşme şekillendiğinde kümeste akarların izlenmesi mutlaka yapılmalıdır. Bunların kümeslerdeki muhtemel barınma yerleri iyice kontrol edilerek buralarda kümeler halinde, küçük, kırmızıdan siyaha kadar değişen renklerde noktalar halinde bulunan akarların varlığı izlenmelidir.
Tavuklarda yemden yararlanma oranında azalma, yumurta veriminde düşme, yumurta kalitesinde bozulma (kabuk bütünlüğünde zayıflık, küçük yumurta, yumurta sarı renginde bozulma, yumurtada kan lekeleri), anemi (ibiklerde solma) gibi problemlerin oluşumuna neden olmaktadır.
TAVUK BİTLERİNDEN NASIL KURTULUNUR?
Öncelikle temizliğin önemini vurgulamak gereklidir. Belirli aralıklarda altlıklar değiştirilip, yerler dezenfekte edilmelidir. Yeni altlık serilmeden önce kireç serpilip, ardından altlık koyulması oldukça yerinde bir uygulama olacaktır. Kümeste bulunan ve nemi barındıran tahta, saman da aynı şekilde kümesten uzaklaştırılmalı, çatlak ve boşluk olan kısımlar kapatılmalıdır.
Bununla birlikte tavuklarınızda belirgin bir dış parazit belirtileri görüyorsanız, kendiniz harekete geçerek, sürülerinize yardım etmeniz gerekecektir.
KIRMIZI BİT – GECE BİTİ – ( Dermanyssus gallinae )
Dermanyssus gallinae başta tavuk olmak üzere, diğer kümes hayvanları, güvercin, kafes kuşları ve yaban kuşlarından geceleri kan emerek beslenen eklem ayaklılardır. Bulunduğu ortamda kanatlı hayvan bulamaz ise civardaki memeli hayvan ve insanlardan da kan emerek beslenebilirler. Gündüzleri ise kümeste, kafeste ve kuş yuvalarında korunaklı uygun yerlerde beslenmeden saklanırlar.
Kan emdikleri vücut bölgelerinde kızarıklık, şişkinlik ve kaşıntı görülür. Şiddetli kaşıntı sonucu tüylerde dökülmeye neden olur. Yoğun enfestasyonlarda kan kaybına bağlı anemi şekillenir.
Tabii ki yumurta tavuklarında yumurta verimi ve kalitesi (kabuk bütünlüğünde zayıflık, küçük yumurta, yumurta sarı renginde bozulma, yumurtada kan lekeleri) düşer.
BİT İLE D. GALLİNAE ARASINDAKİ FARKLAR:
Her şeyden önce hastalık etkeni D. gallinae, bitlerden gerek vücut yapıları gerekse yaşam tarzları bakımdan çok farklı canlılardır. Çünkü onlar akardır. Akarlar bitlere göre daha küçüktür. Bu fark 1’e 2-3 olabilir. Tavuk akarı olarak bilinen D.gallinae 1mm den küçüktür, en küçük bitler bile 2mm civarındadır. Bitler 3 çift ayaklı, 1çift antenli, akarlar antensiz ve larva dönemlerinde 3 çift, ergin dönemlerinde 4 çift ayaklıdır. Yaşam tarzları itibarı ile ise bitler doğumundan ölü- müne kadar bütün yaşam dönemlerini konakları, yani hayvan ve insanlar üzerinde geçirirler ve çoğu bit türü kan emmez, deri, tüy kırıntıları ile beslenirler. Buna karşılık tavuk akarı da dahil bir çok akar (uyuz etkenleri ve birkaçı hariç) sadece doymak maksadıyla konaklarına gelirler, doyduktan sonraki zaman diliminde konaklarına yakın çevrede uygun yerlerde saklanırlar ve kan emerler. İşte bir akar olan D. gallinae’de konaklarına yani tavuklara, yani kanatlılara, yani memelilere, yani insanlara sadece beslenmek, kan emmek amacıyla gelir, onun dışındaki zamanlarını kümeslerde, kuş yuvalarında, kafeslerde, ahırlarda ve meskenlerde uygun yerlerde saklanarak geçirirler. Bu yüzden bitlerle mücadele ve korunma akarlara göre çok daha kolaydır.
Özellikleri:
Başta tavuk olmak üzere, diğer kümes hayvanları, güvercin, kafes kuşları ve yaban kuşlarından geceleri kan emerek beslenen eklem ayaklılardır.
Kan yolu ile hastalıkların bulaşma ve yayılmasını sağlarlar.
Gece beslenirler, gündüz saklanırlar.
Beslenme süreleri yaklaşık 30 dakika – 90 dakikadır ve doyduktan sonra konağı terk ederler, tavuk üzerinde genellikle görülmezler
Türkiye’deki kümeslerin %72’sinde mevcuttur
1 hafta içinde yetişkin hale gelir, 30’un üzerinde yumurta bırakır, hızla çoğalır
Beslenmeden düşük sıcaklıklarda 5-9 ay yaşayabilirler
Anemi ile ibiklerde solma görülür.
Yumurta üretiminde düşüş
Yumurta ağırlığında kadar düşüş
Yumurta kalitesinde kabuk incelmesi ve lekelenme nedeni ile düşüş
Yem veriminde kadar düşüş
Yumurta sarı renginde bozulma, yumurtada kan lekeleri
Canlı ağırlıkta düşüş
Hayvanlarda strese, saldırganlığa ve ölümlere neden olur
Tavuklarda neden olduğu kayıpların yanısıra, kan yolu ile bir çok hastalığı bulaştırabilirler. Bunlar :
Salmonella spp,
Kanatlı kolerası
Tavuk tifosu
Çiçek hastalığı
Erysipelothrix rhusiopathiae (erysipelas’ın etkeni)
Doğu Equine Encephalomyelitis virusu
Newcastle hastalığı
Kırmızı tavuk biti, tavukların dışında 30 farklı kuş çeşidinden beslenip üreyebilmektedir
Son yıllarda memeli hayvanları da konakçı olarak kullandığına dair gözlemler artmıştır
İnsanlara da sıçrayabilmekte, deride allerjiye, bazı durumlarda deri hastalıklarına neden olmaktadır
BİT- GECE BİTİ (KIRMIZI TAVUK BİTİ) – KENE GÖRÜLDÜĞÜNDE YAPILABİLECEK UYGULAMA ŞU ŞEKİLDEDİR:
